Cốm xanh Tú Lệ cao lương mĩ vị từ vùng núi Tây Bắc
Cốm xanh Tú Lệ – Yên Bái là một tỉnh nằm ở vùng núi Tây Bắc Việt Nam, nổi tiếng với vẻ đẹp thiên nhiên tuyệt đẹp và những món đặc sản độc đáo. Trong số các đặc sản nổi tiếng, không thể không nhắc đến cốm Tú Lệ – một món ngon được xem như “tinh hoa ẩm thực” của vùng đất này. Vào khoảng cuối tháng 9 và đầu tháng 10 hàng năm, lúa bắt đầu chuyển sang màu vàng rực trên những thửa ruộng bậc thang tại Yên Bái. Tại các thôn làng, âm thanh của chày và cối mài xay cốm rất nhịp nhàng, chuẩn bị cho việc sản xuất những mẻ cốm Tú Lệ nổi tiếng được ưa chuộng cả trong và ngoài vùng.
Mục Lục
Cốm xanh Tú Lệ – Tú Lệ nằm ở đâu trên dải đất hình chữ S
Cốm xanh Tú Lệ – Tú Lệ nằm ở huyện Văn Chấn, Yên Bái, là một điểm đến thu hút đông đảo du khách, đặc biệt là các bạn trẻ đam mê khám phá. Thung lũng Tú Lệ rộng lớn, với diện tích gần 3.000ha, nằm dưới sự bao quanh của dãy núi Khau Phạ, Khau Song, và Khau Thán, tạo nên một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp thuộc vùng “thanh sơn, bích thủy”.

Cốm xanh Tú Lệ – Nhắc đến Yên Bái không thể không nhắc đến cốm Tú Lệ – một món ngon được xem như “tinh hoa ẩm thực” của vùng đất này
Mùa thu là thời điểm đặc biệt tại Thung lũng Tú Lệ, khi cả thung lũng rực rỡ trong màu xanh của những cánh đồng lúa mênh mông. Nếu bạn có cơ hội ghé thăm từng bản làng nhỏ trong khu vực này, bạn sẽ ngửi thấy hương thơm của cốm non, trải nghiệm cuộc sống gia đình ấm áp, và thưởng thức vẻ đẹp bình dị của thiên nhiên tại miền Tây Bắc Việt Nam.
Mùa cốm xanh thường bắt đầu vào tháng mấy trong năm
Cốm xanh Tú Lệ, một món đặc sản quê bình dị, thường xuất hiện vào khoảng tháng 9 và tháng 10 hàng năm. Món cốm này là sản phẩm của những thửa ruộng bậc thang tại vùng Tây Bắc. Hạt cốm có màu xanh tươi của lúa non, tròn trịa, vị ngọt và thơm phức của mùi lúa non. Những người du lịch từ xa khi có cơ hội thử món cốm Tây Bắc này thường không thể quên được hương vị dẻo thơm độc đáo của nó.
Mùa thu, đặc biệt là vào khoảng thời gian từ cuối tháng 9 đến đầu tháng 10, là thời điểm người dân ở Tú Lệ, Yên Bái, sôi động chuẩn bị cho mùa cốm mới. Cốm được làm từ lúa non, và chỉ mùa thu là mùa duy nhất có cốm. Khi bạn đặt chân đến Tú Lệ Yên Bái trong mùa thu, bạn sẽ được trải nghiệm hương thơm dịu dàng của cốm non và nghe tiếng chày đập nhịp nhàng rền rĩ khắp các làng quê.
Món cốm xanh Tú Lệ không giống với cốm làng Vòng ở Hà Nội hay cốm ở các nơi khác. Mặc dù cùng được làm từ loại gạo nếp, nhưng cốm Tú Lệ có mùi vị đặc trưng riêng biệt. Nguyên nhân là do nó được ảnh hưởng bởi tinh hoa của đất trời vùng Tây Bắc, với khí hậu mát mẻ quanh năm và chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm đáng kể. Điều này khiến cho lúa ở đây có năng lượng cao, mang lại cho hạt cốm vị thơm ngon đặc biệt, khiến lòng người xiêu lòng.
Hướng dẫn quy trình làm ra món cốm xanh thơm ngon
Quá trình làm cốm Tú Lệ không phải là một công việc dễ dàng. Với người dân tại làng, cốm Tú Lệ không chỉ là món đặc sản của Tây Bắc mà còn là biểu tượng của văn hóa và cuộc sống của họ. Với cuộc sống chủ yếu dựa vào nghề nông và ruộng bậc thang, mùi hương của cốm luôn in sâu vào ký ức của người dân Tú Lệ. Vì vậy, mỗi hạt cốm được làm ra đều được chăm sóc tỉ mỉ và quan tâm từng chi tiết trong từng giai đoạn của quá trình sản xuất.

Mặc dù công việc làm cốm đầy vất vả và không đem lại nhiều giá trị kinh tế, nhưng người dân Tú Lệ thực hiện nó vì giá trị tinh thần
Cốm xanh Tú Lệ. Làm cốm không phải là công việc đơn giản. Ngay từ sớm, khi tinh sương còn đọng trên lá, người dân Thái phải ra đồng để lựa lúa. Để có được một mẻ cốm ngon, lúa phải còn ngậm sữa. Hơn nữa, sau khi lúa được thu hoạch, việc làm cốm phải bắt đầu ngay, tránh để lúa mất đi độ tươi ngon.
Lúa non, sau khi được tuốt một cách khéo léo, sẽ được rang. Quá trình rang cốm được coi là quan trọng nhất. Để có một mẻ cốm thơm ngon, việc lựa chọn chảo rang phải được thực hiện cẩn thận, và việc rang cốm phải sử dụng củi làm nguồn nhiệt, và nồi rang phải là nồi gang. Cốm được rang trên lửa nhỏ, sao cho từng hạt lúa nở bung đều đặn.
Sau khi lúa đã được rang, cốm sẽ được để nguội rồi mới đem đi giã. Thời gian giã cốm sẽ thay đổi tùy thuộc vào độ non của lúa. Thường thì, cần khoảng 10 lần đạp chày để hoàn thành một mẻ cốm. Cuối cùng, người làng sẽ sàng lọc cốm và gói nó vào lá dong để giữ trọn vị thơm tinh hoa của đất trời trong từng hạt cốm xanh.
Cốm xanh Tú Lệ. Mặc dù công việc làm cốm đầy vất vả và không đem lại nhiều giá trị kinh tế, nhưng người dân Tú Lệ thực hiện nó vì giá trị tinh thần. Khi cốm Tú Lệ trở nên nổi tiếng, họ cảm thấy vui mừng. Thậm chí, có người dân ở xa như Đà Nẵng cũng sẵn sàng đi xa để đến Tây Bắc và thưởng thức cốm Tú Lệ. Điều này là đủ để làm ấm lòng người dân Tú Lệ.
Cách thưởng thức cốm Tú Lệ ngon và tinh túy nhất
Truyền thống thờ cúng và biếu tặng: Một cách truyền thống để thưởng thức cốm Tú Lệ là sử dụng nó trong các nghi lễ thờ cúng tổ tiên hoặc biếu tặng cho người thân, bạn bè. Điều này thể hiện sự trân trọng và tôn kính đối với đặc sản của vùng cao Tây Bắc.
Thưởng thức tươi ngon trong mùa: Cốm xanh Tú Lệ chỉ thực sự ngon và tươi khi được sản xuất trong vùng cao vào mùa thu, thường từ tháng 9 và 10. Vì vậy, hãy cố gắng thưởng thức nó trong khoảng thời gian này để trải nghiệm hương vị tinh túy nhất.
Kết hợp với các loại trái cây: Món cốm Tú Lệ thường được kết hợp với trái cây tươi ngon như hồng đỏ chín cây, chuối chín, trứng cuốc để tạo nên một bữa ăn ngon và cân đối. Khi kết hợp với các loại trái cây này, hương vị cốm sẽ được làm phong phú hơn.
Sáng tạo trong chế biến: Ngoài việc ăn cốm xanh Tú Lệ tươi ngon, bạn có thể sáng tạo trong chế biến để tạo ra các món ngon khác nhau như xôi nếp, chè, cháo, thịt chiên, tôm chiên, nem rán. Việc này giúp bạn thưởng thức cốm theo nhiều cách khác nhau và khám phá hương vị đa dạng của nó.
Cảm nhận hương vị: Để thưởng thức cốm Tú Lệ tinh túy nhất, hãy nhâm nhi vài hạt cốm một cách chậm rãi, để chúng dẻo tan trong miệng và tận hưởng hương vị đặc sản ngon trứ danh của vùng cao Tây Bắc này.
Những món ăn đã trở thành đặc sản làm từ cốm xanh Tú Lệ
Cốm Tú Lệ đã trở thành biểu tượng ẩm thực của Tây Bắc, là một món quà đặc biệt của vùng đất này được nhiều người miền xuôi yêu thích. Từ những viên cốm xanh non, qua bàn tay tài hoa của những người dân miền núi, chúng biến thành những món ăn ngon đậm đà, chinh phục lòng của mọi du khách.
Xôi cốm Tú Lệ
Một trong những món ngon nổi tiếng là xôi cốm Tú Lệ, một biểu tượng không còn xa lạ đối với người dân miền xuôi, nhưng lại mang đậm hương vị riêng biệt. Nhờ sự ưu ái của tự nhiên và nguồn nước trong lành từ núi rừng, mỗi hạt gạo trong xôi cốm Tú Lệ đều được tạo ra với độ đặc biệt không thể nào so sánh.

Một trong những món ngon nổi tiếng là xôi cốm Tú Lệ, một biểu tượng không còn xa lạ đối với người dân miền xuôi
Xôi cốm xanh Tú Lệ có màu xanh tươi, từng hạt xôi dẻo thơm, một khi bạn thử một miếng, bạn sẽ cảm nhận ngay sự hòa quyện của đậu xanh, hương thơm tinh khiết của nước dừa, và sợi dừa trắng nhỏ xinh phủ đều bên trên, không chỉ ngon mà còn là một tác phẩm bắt mắt cho vị giác
Món chè cốm
Chè cốm là một trong những món ngon không thể thiếu khi nói đến ẩm thực đặc trưng của vùng đất này. Món chè này được tạo nên từ những viên cốm xanh non hòa quyện hoàn hảo với hương thơm tinh tế của hoa bưởi, tạo nên một sự kết hợp đầy kỳ diệu. Chế biến chè cốm, người ta kết hợp những hạt cốm xanh với ngô nếp, ninh nhẹ đến khi chín, sau đó đặt lên một bát và thêm một chút dừa tươi băm mỏng phía trên.
Khi bạn múc một muỗng chè, bạn sẽ mãi nhớ hương vị thanh mát và ngọt ngào, với hương cốm tươi ngon đặc trưng của mùa này.
Món Chả cốm
Cốm xanh Tú Lệ. Trong những ngày thu mát mẻ, không gì tuyệt vời hơn là ngồi bên gia đình và thưởng thức món chả cốm rán vàng thơm phức. Món này được tạo ra bằng cách trộn những viên cốm xanh non với thịt xay, gia vị và mỡ. Sau đó, hỗn hợp này được nặn thành những miếng chả nhỏ, cỡ bằng lòng bàn tay. Nhiều người thường thêm bột năng hoặc bột mì để làm cho miếng chả trở nên ngon, mềm và mịn hơn.
Miếng chả cốm được hấp trước, sau đó chiên vàng trên chảo dầu nóng. Khi ăn, bạn có thể thái miếng chả thành những phần nhỏ vừa ăn kèm với cơm, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực đặc biệt và ngon miệng không thể chối từ.
Bánh cốm đậu xanh
Cốm xanh Tú Lệ. Trong đêm hội trăng rằm, khi gia đình tụ họp quanh tách trà nóng, tiếng cười và câu chuyện tràn đầy. Không thể thiếu chiếc bánh cốm đậu xanh, mới từ lò ra, thơm phức và mềm mịn, có màu xanh tươi, để tạo thêm không gian ấm áp và ấm cúng cho cuộc sum họp.

Trong đêm hội trăng rằm, khi gia đình tụ họp quanh tách trà nóng, tiếng cười và câu chuyện tràn đầy không thể thiếu chiếc bánh cốm đậu xanh
Những chiếc bánh nhỏ nhắn, dễ thương, với lớp vỏ mỏng mềm, độn đậu xanh xay nhuyễn mịn, vị ngọt thanh, thơm nồng từ tinh dầu hoa bưởi, thật là ngon mắt
Cốm xào dừa
Không có gì thú vị hơn là thưởng thức một bát cốm xào dừa trong ngày Trung Thu. Hương thơm của cốm xanh và dừa sẽ lan tỏa, khiến cho cả gia đình bạn cảm thấy đói bụng và không thể cưỡng lại được.
Cốm xanh Tú Lệ mềm mịn, dẻo quyện kết hợp với dừa thơm béo, ngọt ngào. Mỗi miếng cốm vàng vàng, mỗi ngụm trà thơm ngon đều đồng điệu với những câu chuyện đời thường được chia sẻ trong không gian gia đình ấm áp. Điều này làm cho ngày Trung Thu thêm hạnh phúc, ấm cúng và đáng nhớ.